Διδασκαλία: Επιστήμη ή Τέχνη;

Αναμφίβολα ο χώρος της εκπαίδευσης είναι ένας μαγικός κόσμος, ειδικά όταν τον επιλέγει κάποιος εκπαιδευτικός συνειδητά. Άλλωστε αυτό συμβαίνει με όλα τα επαγγέλματα. Πρέπει να αγαπάς αυτό που κάνεις για να νιώσεις πληρότητα. Ο χώρος της διδασκαλίας  είτε πρόκειται για μια σχολική τάξη, είτε για μια μικρότερη τάξη σε κάποιο εξωσχολικό μάθημα, είναι χώρος  καθημερινής δοκιμασίας αλλά και μάθησης για τον εκπαιδευτικό. Πειραματίζεται με νέες μεθόδους μάθησης, ακολουθεί τις εξελίξεις και διαπιστώνει πως είναι αναγκαίο να μην συμπεριφέρεται ως παντογνώστης. Είναι τελείως διαφορετικό να γίνεται «μέντορας» και «εμπνευστής» για τους μαθητές του και όχι να προβάλλεται ως αυθεντία. Ξεφυλλίζοντας λοιπόν κάποιος την σχετική βιβλιογραφία, η οποία αφορά τόσο την παιδαγωγική όσο και τις θεωρίες μάθησης, έρχεται αντιμέτωπος με το παρακάτω ερώτημα: «η διδασκαλία  είναι περισσότερο επιστήμη ή τέχνη;»

Το κοινό γνώρισμα ανάμεσα στις επιστήμες και στις  τέχνες είναι ότι  αποτελούν ανθρώπινα δημιουργήματα. Άρα είναι αναμενόμενο να επηρεάζονται κυρίως από τους ανθρώπους και τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους και όχι αποκλειστικά από άλλους εξωγενείς παράγοντες. Με βάση το παραπάνω δεδομένο, η διδασκαλία και τα αποτελέσματά της στηρίζονται κυρίως στην ανθρώπινη επικοινωνία: ο δάσκαλος και ο μαθητής ή ο μαθητής και ο δάσκαλός.   Είναι μια σχέση αλληλεπίδρασης η οποία μπορεί να οδηγήσει σε άψογα αποτελέσματα, καθώς ο μαθητής θα καρπωθεί τα οφέλη της γνώσης και ο δάσκαλος θα νιώσει την ηθική ικανοποίηση της προσφοράς. Οπότε σύμφωνα με αυτή τη συλλογιστική, η διδασκαλία είναι και επιστήμη αλλά και τέχνη.

Κατά μια άλλη προσέγγιση των δυο εννοιών, η μεν επιστήμη είναι η προσπάθεια του ανθρώπου να κατανοήσει και να ερμηνεύσει τον κόσμο, ενώ η τέχνη αποτελεί την προσπάθεια του ανθρώπου να βοηθήσει τον κόσμο να κατανοήσει. Από αυτήν την άποψη το γεγονός ότι η διδασκαλία αποτελεί μια μέθοδο μετάδοσης και αποκωδικοποίησης πληροφοριών, την κατατάσσει περισσότερο στον χώρο της επιστήμης. Τι γίνεται όμως όταν όπως όλοι γνωρίζουμε, η διδασκαλία και οι μέθοδοί της συχνά διαφέρουν από εποχή σε εποχή και από κοινωνία σε κοινωνία και αναμφίβολα επηρεάζονται από ποικίλους κοινωνικούς παράγοντες; Σ’ αυτήν την περίπτωση η διδασκαλία τείνει να είναι περισσότερο τέχνη και όχι επιστήμη.

Συμπερασματικά η διδασκαλία δεν μπορεί να θεωρηθεί αποκλειστικά επιστήμη ή τέχνη, εφόσον διαθέτει χαρακτηριστικά τόσο από τη μία όσο και από την άλλη. Κάθε εκπαιδευτικός θα ανασυγκροτήσει τα όσα γνωρίζει και θέλει να μεταδώσει στους μαθητές του, λαμβάνοντας υπόψη του τα δεδομένα της τάξης που έχει απέναντί του, αλλά και τις ανάγκες κάθε μαθητή. Πάνω απ’ όλα όμως θα καταφέρει να φέρει το διδακτικό έργο του σε πέρας με επιτυχία, ανάλογα και με τη δική του προσωπικότητα, τα βιώματά του αλλά και το όραμά του  με σεβασμό απέναντι στους μαθητές του  ώστε να περάσουν στην αντίπερα όχθη της ενήλικης ζωής. Γιατί όπως είχε πει χαρακτηριστικά ο Νίκος Καζαντζάκης:«Ο ιδανικός δάσκαλος είναι εκείνος που γίνεται γέφυρα για να περάσει αντίπερα ο μαθητής του κι όταν πια του έχει διευκολύνει το πέρασμα, αφήνεται χαρούμενα να γκρεμιστεί, ενθαρρύνοντας το μαθητή του να φτιάξει δικές του γέφυρες».

Νίκη Σταματοπούλου: Φιλόλογος/Ειδική παιδαγωγός

Όλες οι Ειδήσεις και τα Τελευταία Νέα για την Εκπαίδευση στο edweek.gr

Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησέ μας στο Instagram
Ακολούθησέ μας στο Twitter
Μπες στην ομάδα μας στο Viber
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube

Μοιράσου το άρθρο μας