“Το Βουνό της Λογοτεχνικής Αφήγησης”: Ένα εργαλείο για την κατανόηση ιστοριών
Το “βουνό της λογοτεχνικής αφήγησης” είναι μια εκπαιδευτική μεταφορά που χρησιμοποιείται στη διδασκαλία της λογοτεχνίας για να βοηθήσει τους μαθητές να κατανοήσουν τη δομή μιας αφηγηματικής ιστορίας.
Αποτελεί ένα διάγραμμα με το οποίο αποδίδεται σχηματικά η πλοκή μιας λογοτεχνικής αφήγησης παρουσιάζοντάς την σε πέντε διακριτές ενότητες ή πράξεις ως ακολούθως:
- Εισαγωγή (The exposition)
- Ανερχόμενη δράση (Rising action)
- Κορύφωση ή σημείο καμπής (Climax or turning point)
- Εξομάλυνση (Falling action)
- Κατάληξη ή Αποτέλεσμα (Denouement or Resolution)
Πάνω στη γραμμή του “βουνού”, τα παιδιά τοποθετούν τα επεισόδια του κειμένου, βάζοντας στην κορυφή το επεισόδιο, όπου η πλοκή είναι εντονότερη και απαιτεί εξομάλυνση.
Το βουνό της λογοτεχνικής αφήγησης” είναι μια εκπαιδευτική μεταφορά που χρησιμοποιείται στη διδασκαλία της λογοτεχνίας για να βοηθήσει τους μαθητές να κατανοήσουν τη δομή μιας αφηγηματικής ιστορίας. Πρόκειται για ένα σχηματικό μοντέλο που παρουσιάζει την εξέλιξη της πλοκής μιας αφήγησης, παρομοιάζοντάς την με την ανάβαση και κατάβαση ενός βουνού.
Στοιχεία του “βουνού της λογοτεχνικής αφήγησης”
- Εισαγωγή (Introduction): Η βάση του βουνού. Εδώ παρουσιάζονται τα βασικά στοιχεία της ιστορίας, όπως ο τόπος, ο χρόνος, οι χαρακτήρες και το αρχικό πλαίσιο. Στόχος είναι να δημιουργηθεί το υπόβαθρο για την ιστορία.
- Αύξηση της δράσης (Rising Action): Η ανηφόρα του βουνού. Αυτή η φάση περιλαμβάνει τις συγκρούσεις, τις εντάσεις και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι χαρακτήρες. Εδώ αρχίζει να αναπτύσσεται η πλοκή, και το ενδιαφέρον του αναγνώστη αυξάνεται.
- Κορύφωση (Climax): Η κορυφή του βουνού. Είναι το πιο έντονο και δραματικό σημείο της ιστορίας, όπου συμβαίνει το πιο κρίσιμο γεγονός. Συνήθως, η σύγκρουση φτάνει στο αποκορύφωμά της, και παίρνονται καθοριστικές αποφάσεις.
- Πτώση της δράσης (Falling Action): Η κατάβαση του βουνού. Ακολουθεί την κορύφωση και περιγράφει τις συνέπειες των γεγονότων που εκτυλίχθηκαν. Οι εντάσεις αρχίζουν να μειώνονται, και η ιστορία οδεύει προς την επίλυση.
- Επίλυση (Resolution): Το τέλος του βουνού. Εδώ ολοκληρώνεται η ιστορία, και λύνονται οι βασικές συγκρούσεις. Ο αναγνώστης έχει μια αίσθηση ολοκλήρωσης.
Γιατί χρησιμοποιείται στη διδασκαλία;
Η χρήση του “βουνού της αφήγησης” είναι ένας οπτικός τρόπος για να κατανοήσουν οι μαθητές τη λογική και την εξέλιξη της αφήγησης. Το μοντέλο αυτό:
- Ενισχύει την κατανόηση των δομικών στοιχείων μιας ιστορίας.
- Βοηθά τους μαθητές να αναλύουν και να ερμηνεύουν τα λογοτεχνικά έργα.
- Ενθαρρύνει τη δημιουργική γραφή, αφού οι μαθητές μπορούν να ακολουθήσουν αυτό το πρότυπο για να γράψουν τις δικές τους ιστορίες.
Αποτελεί, λοιπόν, ένα πρακτικό εργαλείο στη διδασκαλία της λογοτεχνίας, που συνδέει τη θεωρία με την πράξη, διευκολύνοντας τη συμμετοχή και τη δημιουργικότητα.
Δραστηριότητες χρήσης του “βουνού” της αφήγησης
Α) Για να μπορέσουν τα παιδιά να τοποθετήσουν τα γεγονότα της ιστορίας πάνω στη γραμμή του “βουνού” της αφήγησης, θα πρέπει:
- να χωρίσουν το κείμενο σε επεισόδια
- να αποδώσουν εν συντομία (ίσως με μία πρόταση ή έναν πλαγιότιτλο) το επεισόδιο
- να τοποθετήσουν τις προτάσεις των επειισοδίων πάνω στο “βουνό” της αφήγησης
- την διαδικασία αυτή μπορούν να την κάνουν και σε ομάδες εργασίας. Κάθε ομάδα μπορεί να αναλάβει ένα επεισόδιο. Μετά, όλη η τάξη να συμπληρώσει ένα κοινό διάγραμμα. Διαφορετικά, μπορεί κάθε ομάδα να έχει τυπωμένο ένα διάγραμμα σε Α3 και κάθε άτομο της ομάδας να αναλάβει ένα επεισόδιο.
Β) Ακολούθως, μπορούν:
- Να πουν ή να γράψουν την ιστορία περιληπτικά, με δικά τους λόγια
- Να τοποθετήσουν πάνω στη γραμμή, πάνω από κάθε επισόδιο, τα συναισθήματα του αναγνώστη ή των ηρώων
- Να τοποθετήσουν πάνω στη γραμμή, κάτω από τα επεισόδια γλωσσικές επιλογές του συγγραφέα, για το κάθε επισόδιο (π.χ. πότε χρησιμοποιεί περιγραφεί και πώς το κάνει)
- Να αλλάξουν ένα από τα επεισόδια, ώστε να μετασχηματίσουν τη γραμμή του βουνού και να του δώσουν δύο κορυφές, ή καθόλου κορυφές
- Να εισαγάγουν ένα νέο ήρωα, για να αλλάξουν την πλοκή της αφήγησης
- Να καταγράψουν τα ρήματα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αφηγηθεί κάθε επεισόδιο (π.χ. κάπου χρησιμοποιεί αόριστο ή παρατατικό και κάπου ιστορικό ενεστώτα)
- Να προσθέσουν κι άλλο επεισόδιο
- Να προσθέσουν ένταση τη στιγμή της κορύφωσης
- Να αλλάξουν τη λύση του προβλήματος
- Να “παραμορφώσουν” το διάγραμμα, προσθέτοντας κι άλλη κορυφή στο βουνό και κάνοντας τις απαραίτητες μετατροπές στο κείμενο
Γ) Το διάγραμμα “βουνό” της αφήγησης μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα παιδιά, ως προσυγγραφικό στάδιο, σε μια δική τους προσπάθεια να γράψουν ένα αφηγηματικό κείμενο, μια φανταστική/επινοημένη ιστορία, με λογοτεχνικά στοιχεία.
Δωρεάν Υλικό 1
Δωρεάν Υλικό 2
Δωρεάν Υλικό 3
Δωρεάν Υλικό 4
· Διάβασε όλες τις σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις στο eDNews
· Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
· Ακολούθησέ μας στο X , στο Viber, στο Google News και στο Instagram
· Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Μοιράσου το άρθρο μας
| Αν η εικόνα υπόκειται σε πνευματικά δικαιώματα παρακαλούμε να μας ενημερώσετε για να την αντικαταστήσουμε. – If the images are subjected to copyright contact us in order to replace them. |