Η Αγία Σοφία της Μονεμβασιάς

Ο σχεδόν άθικτος ναός της Αγίας Σοφίας είναι ένα εντυπωσιακό μοναδικό εκκλησιαστικό αρχιτεκτονικό μνημείο που χτίστηκε  στα τέλη του 12ου αιώνα στην Άνω Πόλη της Μονεμβασιάς και αποτελεί το σημαντικότερο μνημείο του Κάστρου.

Πρόκειται για έναν οκταγωνικό τρουλαίο ναό με προκτίσματα στη νότια πλευρά του, ο οποίος έως το 1821 ήταν αφιερωμένος στην Παναγία Οδηγήτρια.

Ο γλυπτός του διάκοσμος χρονολογείται το 12ο αιώνα και οι τοιχογραφίες του ανάγονται στα τέλη του 12ου – αρχές του 13ου αιώνα. Η γραπτή και προφορική παράδοση συνδέει την εκκλησία με τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β’ Παλαιολόγο (1282-1328).

Οι τοιχογραφίες που έχουν διασωθεί είναι εξαιρετικής τέχνης, όπως ο Χριστός με δύο σεβίζοντες αρχαγγέλους καθώς και δύο ολόσωμοι αρχάγγελοι με αυτοκρατορική ενδυμασία στο νάρθηκα.

Κατά την Α ’Βενετοκρατία (1463 -1540) ο ναός συνέχισε να λειτουργεί. Αναφέρεται ως Madonna del Castello ή Nostra Donna in Castello και ήταν καθολικού δόγματος για τις ανάγκες των αξιωματούχων και της φρουράς που έμεναν στην Άνω Πόλη.

Μετά την επανάσταση του 1821 αφιερώθηκε στην Σοφία του Θεού, επειδή θεωρήθηκε πιστό αντίγραφο της Αγίας Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη. Στη περίοδο της Ά Τουρκοκρατίας μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος, το «Φετιχέ» ή του «Σουλτάνου Σουλεϊμάν», με την προσθήκη μιχράμπ (κόγχη ιερού) και μιναρέ στη νότια πλευρά. Στην περίοδο της Β΄ Ενετοκρατίας αποτέλεσε το καθολικό μονής δυτικού δόγματος, αφιερωμένο στη Madonna del Carmine, με την προσθήκη διώροφου εξωνάρθηκα. Ως μουσουλμανικό τέμενος επαναλειτούργησε στην περίοδο της Β΄ Τουρκοκρατίας και επέστρεψε στη χριστιανική λατρεία μετά την απελευθέρωση της πόλης το 1821.

Οι χρονολογίες 1827 και 1845 στη δυτική όψη αντιστοιχούν σε εργασίες επισκευής του ναού. Το μνημείο αναστηλώθηκε το 1958 – 1959 από τον Ευστάθιο Στίκα.

 Ενημερωθείτε για θέματα  πολιτισμού και παιδείας , με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του edweek.gr

Μπες στην ομάδα μας στο Viber!

Μοιράσου το άρθρο: